Biuletyn „Sąsiedzi z Sulejówka”

Czerwiec 2023

W czerwcu nieustannie świętujemy! Za nami Święto Miasta Sulejówek oraz Dzień Marszałka, a przed nami urodziny dworku „Milusin” (https://fb.me/e/3mRr4FQm9). Z tej okazji chcieliśmy wszystkich serdecznie zaprosić na specjalne spotkanie Koalicje pamięci. W stulecie urodzin dworku marszałka Piłsudskiego o jego historii zapisanej i zapamiętanej, które odbędzie się w dniu 20 czerwca o godz. 18.00 w Domu Spotkań z Historią przy ul. Karowej 20 w Warszawie (https://www.facebook.com/events/1970445336650801), jak również na nasz portal, gdzie w ramach uczczenia tego święta udostępniamy nową kolekcję fotografii o domu Piłsudskich (https://sulejowekposasiedzku.pl/lokalizacja/dworek-milusin/).
Zdjęcia, które prezentujemy tym razem, trafiły do nas podczas spotkania wokół książki „Koalicje pamięci. Dworek „Milusin” 1956-2000”. Przekazała nam je jedna z bohaterek tej publikacji, uczestniczka projektu „Stoję przed jakąś dziwaczną trąbą”, w ramach którego w latach 2017-2018 nagrywaliśmy wspomnienia mieszkanek i mieszkańców Sulejówku o dawnym domu Piłsudskich pełniącym przez 44 lata funkcje Miejskiego Przedszkola nr 1. Dziś chcemy powrócić do tych relacji już nie tylko w sferze audio (https://fb.watch/knmY-q8F5s/), ale przede wszystkim w sferze wizualnej.
Zdecydowaliśmy się na ten krok pod wpływem inspiracji pracami znanego fotografa japońskiego, Shoji Ueda. Dlatego w tym szczególnym dla dworku „Milusin” miesiącu chcielibyśmy zaprosić Was do doświadczenia tego, co artysta określił, niemal sto lat temu, jako „memory without sound”, a co zostało zachowane w naszej pamięci właśnie dzięki kolekcji cyfrowych wizerunków jednego z symboli naszego miasta i głównego obiektu Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku z okresu „przedszkolnego”.
Od razu też serdecznie zapraszamy do włączenia się w poszukiwanie tego typu treści – zdjęć ukazujących znany nam dobrze pomnik historii w zupełnie innej roli. Może macie w swoich albumach lub innych zakamarkach podobne fotografie? Może moglibyście nam je udostępnić do zdigitalizowania? Chcielibyśmy poszerzyć naszą kolekcję fotografii domu Piłsudskich z okresu, kiedy mieściło się tam miejskie przedszkole, aby mógł powstać album pamięci ukazujący głębię „memory without sound”. Niezmiennie czekamy na tego typu informacje pod numerem telefonu 602 215 672 lub za pośrednictwem poczty elektronicznej: kontakt@sulejowekposasiedzku.pl

Metryczka:
Fotografie dworku „Milusin” ze zbiorów rodzinnych Grażyny Mizerskiej
Opracowanie biuletynu: Beata Nessel-Łukasik
Redakcja treści i prowadzenie portalu: Iwona Zbroszczyk

Maj 2023

Po majowym weekendzie powracamy z nową porcją informacji o mieszkańcach i mieszkankach Sulejówka. Tym razem proponujemy dwie opcje. Pierwsza z nich to powrót do willi Batorówka, gdzie korzystając z wolnej chwili uzupełniliśmy kolekcję zdjęć tego miejsca [https://sulejowekposasiedzku.pl/lokalizacja/willa-batorowka/].

Druga natomiast wiąże się już z zupełnie innym, nowym punktem na naszej wirtualnej mapie pamięci o przeszłości Sulejówka.
Tym razem zapraszamy naszych czytelników na ul. 3 Maja, dawną ulicę 1 Maja, gdzie splotły się nie tylko nazwy dwóch ostatnio celebrowanych świąt. Przy tej właśnie ulicy mieściło się bowiem wiele różnych zakładów prowadzonych przez „starych” jak i „nowych” mieszkańców. Był tam zarówno zakład fryzjerski, szewski, szklarski, jak i rowerowy, w którym, jak wspomina Krzysztof Kolanko, jego ojciec Zygmunt „naprawiał bardzo dużo, bo nie miał kto naprawiać, [chociaż] rower można było naprawić mając 2 czy 3 klucze. (…) Ojciec miał te kluczowe [i] pół Miłosnej od niego pożyczało, bo niektórzy chcieli sami naprawić. [Wtedy] społeczeństwo było biedne więc każdy kombinował, tak jak Polacy to potrafią.”
Kto jeszcze mieszkał w tej właśnie okolicy i dlaczego chleb czy lody smakowały tam lepiej niż Warszawie można się dowiedzieć odwiedzając na naszym portalu dom przy ul. 3 Maja 1 (d. 1 Maja). W tym miejscu prezentujemy zarówno to, jak wyglądało sąsiedztwo w latach 50. XX wieku w tej części miasta, jak też co historia, którą podzielił się z nami Pan Krzysztof Kolanek, miała wspólnego z obchodami święta 1 Maja.
Zapraszamy do poznania tej opowieści o domu Stefanii Zacharewicz [https://sulejowekposasiedzku.pl/lokalizacja/dom-stefanii-zacharewicz/], który chociaż nie przetrwał do dnia dzisiejszego, to zachowany we wspomnieniach mieszkańców i mieszkanek pozwala nam odtworzyć atmosferę tego miejsca. Jednocześnie zwracamy się do naszych czytelników z prośbą o poszukanie zdjęć, które wzbogaciłyby prezentowaną w tym miejscu relację? Dajcie nam znać, gdy tylko pojawi się taka możliwość. Niezmiennie czekamy na tego typu informacje pod nr. tel. 602 215 672 lub za pośrednictwem poczty elektronicznej: kontakt@sulejowekposasiedzku.pl

Metryczka:
Świadek historii: Krzysztof Kolanek
Punkt: Dom Stefanii Zacharewicz
Adres domu: ul. 3 maja (d. ul. 1 Maja) nr 1
Nagranie: Michał Bronowicki
Transkrypcja: Justyna Sadowska
Opracowanie zdjęć Willi Batorówka: Anna Osiak
Opracowanie cytatów i biuletyn: Beata Nessel-Łukasik
Redakcja treści i prowadzenie portalu: Iwona Zbroszczyk

Kwiecień 2023

„Kwiecień plecień poprzeplata trochę zimy trochę lata” głosi stare przysłowie. Pomimo to mamy nadzieję, że stopniowo będzie coraz cieplej i znów będzie można spędzać więcej czasu nie tylko w przydomowych ogródkach, ale też spacerując po Sulejówku. Dlatego tym razem proponujemy naszym czytelnikom odkrycie historii, która powstała właśnie z powodu takich wędrówek i zamiłowania do hodowli kwiatów.

Jej głównym bohaterem będzie Stanisław Gawell, który przeszło sto lat temu, jak współwłaściciel jednej z warszawskich kwiaciarni szukał miejsca na zbudowanie w pobliżu miasta odpowiedniego dla niej zaplecza. Dlatego „któregoś dnia – jak wspominał losy wuja w 2021 r. Marek Giedwidź, wyjechał w kierunku wschodnim pociągiem relacja Berlin-Moskwa.” Podróż ta nie trwała jednak zbyt długo, bo już po kilkunastu kilometrach Stanisław zdecydował się wysiąść na „stacji” w miejscowości Sulejówek, gdzie już „po chwili” dostrzegł dokładnie to, co chciał znaleźć.

Jak dalej potoczyła się ta historia i co wspólnego miała z hodowlą kwiatów można się przekonać wybierając się na naszym portalu na wirtualny spacer do domu Stanisława Gawella https://sulejowekposasiedzku.pl/lokalizacja/dom-stanislawa-gawella/. Prezentujemy tam nie tylko to, jak wyglądało budowanie domu i szklarni, ale również to, jak powstanie takiego gospodarstwa wpłynęło potem na losy rodziny Pana Stanisława. Nie byłoby to jednak możliwe, gdyby nie została utrwalona kolejna relacja o przeszłości naszego miasta. Dopiero dzięki temu, że Pan Marek Giedwidź, zgodził się podzielić pamięcią swojej rodziny, mogliśmy dodać nowy punkt na naszej wirtualnej mapie Sulejówka i odtworzyć losy kolejnego domu i jego mieszkańców.

Zapraszając do poznania historii domu, który przetrwał do dnia dzisiejszego, jednocześnie zwracamy się do naszych czytelników z prośbą o cierpliwość, gdyż kolekcja zdjęć, które dotyczą prezentowanej w tym miejscu relacji jest tak różnorodna, że w pierwszej jej odsłonie udostępniamy wyłącznie fotografie z lat. 20 i 30. XX w. Równocześnie, niezmiennie czekamy na kolejne tego typu informacje pod nr. tel. 602 215 672 lub za pośrednictwem poczty elektronicznej:   kontakt@sulejowekposasiedzku.pl

Marzec 2023

Na dobry początek wiosny dodajemy na naszej mapie nowy punkt. Tym razem będzie to willa Batorówka, która mieściła się przy dawnej ulicy Legionów 6, obecnie ul. Rozwadowskiego 10. Oczywiście nazwa tego jednego z niezwykłych przykładów zabudowy w stylu świdermajer tworzącego niepowtarzalny urok przedwojennego Sulejówka, nie jest przypadkowa. Podobnie jak miało to miejsce w innych przypadkach pochodzi od nazwiska pierwszych właścicieli. Jednak to nie oni będą głównymi narratorami opowieści o historii tego miejsca.
Jeszcze przed 1939 r. dom został kupiony przez Janusza i Jadwigę Cezarię z d. Kalicką Gilewskich, którzy jako mieszkańcy Warszawy zdecydowali się na posiadanie oprócz mieszkania w stolicy własnego letniska. Stąd, kierując się ówczesną modą, wybrali się właśnie do Sulejówka, gdzie akurat państwo Batorscy postanowi sprzedać swój dom i tak rodzice Andrzeja Kotwicza-Gilewskiego mającego wtedy zaledwie kilka lat stali się nowymi właścicielami tej posesji. https://sulejowekposasiedzku.pl/lokalizacja/willa-batorowka/
Jak wyglądało ich życie przed wybuchem wojny? Jak przeżyli okres okupacji w Sulejówku i Powstanie Warszawskie? Kiedy i w jakich okolicznościach wrócili do willi Batorówka? Tego wszystkiego możecie się dowiedzieć dzięki relacji Andrzeja Kotwicza-Gilewskiego, który zgodził się podzielić swoją opowieścią i utrwalić zapamiętane przez niego skrawki przeszłości w wersji cyfrowej poszerzając z jednej strony zasoby Archiwum Historii Mówionej Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku a z drugiej umożliwiając nam wzbogacenie portalu „Sulejówek po sąsiedzku” o nowy punkt na naszej mapie.
Dlatego, jak zawsze, zachęcamy do poszukiwań własnych opowieści. Może w trakcie wiosennych czy przedświątecznych porządków ktoś natrafi na kolejne cenne materiały, które pozwolą na pogłębienie naszej wiedzy o przeszłości współczesnego Sulejówka i losach jego mieszkańców oraz mieszkanek? Zawsze znajdziemy czas na następne spotkania, rozmowy i nagrywanie nieznanych dotąd historii. Dajcie nam znać, gdy tylko zajdzie taka potrzeba albo możliwość. Zapraszamy do bezpośredniego kontaktu pod nr. Tel. 602 215 672 lub pisząc na maila: kontakt@sulejowekposasiedzku.pl

Luty 2023

Kiedy pada nazwisko Wójcik w Sulejówku wiele osób nie do końca wie, o kogo chodzi. Niektórzy kojarzą je wyłącznie z osobą Walentego Wójcika, przybocznego Józefa Marszałka Piłsudskiego, w latach 20. i 30. XX wieku mieszkańca tej niewielkiej wówczas podwarszawskiej miejscowości, którego sylwetkę prezentujemy tutaj Dom Walentego Wójcika – Sulejówek (sulejowekposasiedzku.pl) W rezultacie tylko dla osób aktywnie uczestniczących w tworzeniu Muzeum Piłsudskiego w latach. 80. XX wieku to nazwisko ma zupełnie inne konotacje.

Tak wśród bohaterów naszego portalu pojawia się wreszcie postać Zbigniewa Wójcika, syna Walentego i bliskiego przyjaciela córek Piłsudskiego, który był przede wszystkim wybitnym historykiem i piłsudczykiem zaangażowanym w latach 80. i 90. w przywracanie pamięci o Józefie Piłsudskim zarówno na kartach wielkiej historii jak i w lokalnej społeczności. Jego działalność z tego okresu wiązała się zatem nie tylko z walką o upamiętnienie postaci Marszałka w warszawskiej katedrze, w czym ostatecznie wsparł Wójcika papież Jan Paweł II, dzięki czemu w 1988 roku wreszcie zostało odsłonię epitafium Piłsudskiego w warszawskim kościele. W tym samym okresie czasu profesor bardzo angażował się razem z Joanną Onyszkiewicz, wnuczką Piłsudskiego i członkami Towarzystwa Przyjaciół Sulejówka w przywrócenie w przestrzeni publicznej pamięci o przeszłości dworku „Milusin” dworek “Milusin” – Sulejówek (sulejowekposasiedzku.pl)

W rezultacie jako działacz społeczny niejednokrotnie miał okazję brać udział w przełomowych momentach w życiu lokalnej społeczności. Po raz pierwszy miało to miejsce podczas odsłonięcia tablic przy wejściu do dworku „Milusin”, gdy poproszono go o wygłoszenie uroczystej przemowy w trakcie tego wydarzenia. Po raz drugi, gdy władze miasta świadome jego roli w procesie tworzenia miejsca pamięci i budowania Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku (profesor był członkiem Fundacji Rodziny Józefa Piłsudskiego) poprosiły Zbigniewa Wójcika o zostanie jednym z czterech patronów pierwszego sztandaru miasta Sulejówek w 2000 r. Z tego drugiego wydarzenia pochodzi właśnie zdjęcie, które prezentujemy po raz pierwszy na naszym portalu. Zostało one wykonane w kościele przy ul. Żeromskiego 18 w Sulejówku podczas ceremonii poświęcenia sztandaru. Przedstawia ono chwilę, gdy profesor Wójcik przybija pod głowicą sztandaru jeden z czterech złotych gwoździ mających symbolizować czterech jego patronów: Wandę Piłsudską, Jadwigę Piłsudską-Jaraczewską, Ryszarda Kaczorowskiego i właśnie kolejnego bohatera naszego portalu, Zbigniewa Wójcika Willa Ułanka – Sulejówek (sulejowekposasiedzku.pl) Tak profesor przyczynił się do powstania nowego symbolu Sulejówka, który został ufundowany przez 20 instytucji i organizacji oraz 92 rodziny mieszkańców.

Obecnie profesor jest już nie tylko patronem sztandaru, ale także biblioteki, która od 2023 r. stała się Miejską Biblioteką Publiczną im. profesora Zbigniewa Wójcika w Sulejówku. Dlatego zwracamy się do naszych czytelników i czytelniczek z prośbą o sprawdzenie, czy w Państwa archiwach rodzinnych nie zachowały się inne fotografie profesora z tego okresu lub z tych wydarzeń, o które moglibyśmy wzbogacić prezentowaną w ramach działań Archiwum Społecznego Sulejówka pamięć o przeszłości tego miasta i jego mieszkańców oraz mieszkanek. Tak jak pierwszy sztandar miasta nie powstałby bez społecznego zaangażowania lokalnej społeczności tak my możemy rozwijać dalej narracje na portalu wyłącznie w oparciu o Państwa zaangażowanie w ten projekt. Dlatego serdecznie zapraszamy do podzielenia się także swoją historią i umożliwienie nam kolejnych „spotkań” z profesorem.

Listopad 2020

Kilka miejsc na naszej sąsiedzkiej mapie nie ma fotografii.

Może Wasze szuflady skrywają cenne dla nas zdjęcia?
1.  Dom rodziny Chytrowskich
2. Dom rodziny Przyuskich
3. Dom rodziny Elgasów
4. Dom rodziny Stasiaków
5.  Dom rodziny Szubów
6.  Kamienica Toczkiewiczów
7.  Przychodnia w Cechówce
8. Willa Bzów
9.  Willa Jutrzenka